అత్యంత నివాస యోగ్యమైన నగరాల్లో ఒకటిగా ఉన్న ఢిల్లీని కాలుష్యం కమ్మేసి, అక్కడి నివాసితులకు శ్వాసకోశ ఇబ్బందులను కలిగిస్తోంది. దశాబ్దాలుగా ఉన్న ఈ సమస్యను పరిష్కరించేందుకు పాలకులు ఎన్ని ప్రయత్నాలు చేసినా, సుప్రీంకోర్టు జోక్యం చేసుకున్నా ఫలితం దక్కలేదు. 2019లో కేంద్రం చేపట్టిన నేషనల్ క్లీన్ ఎయిర్ ప్రోగ్రాం (ఎన్సిఎసి) వంటి కార్యక్రమాలు కూడా కాలుష్య నివారణ లక్ష్యాలను చేరుకోలేకపోయాయి. ప్రస్తుతం ఢిల్లీలో ఎయిర్ క్వాలిటీ ఇండెక్స్ (AQI) 400 దాటిపోగా, లక్షలాది మంది ప్రజలు శ్వాసకోశ రోగులుగా ఆసుపత్రుల పాలయ్యారు.
ఢిల్లీ కాలుష్యం పెరగడానికి ప్రధాన కారణం పంట వ్యర్థాల దహనం (Stubble Burning) అని నివేదికలు స్పష్టం చేస్తున్నాయి. హర్యానా, పంజాబ్ వంటి ఉత్తరాది రాష్ట్రాలలో పంటల సాగు పూర్తయ్యాక రైతులు వ్యర్థాలను పొలాల్లో తగలబెట్టడం ఆనవాయితిగా మారింది. ఈ దహనాన్ని నివారించేందుకు భారీగా జరిమానాలు విధించినా, కట్టడిచేసే వ్యవస్థను ప్రభుత్వం రూపొందించలేకపోయింది. భారీ పరిశ్రమలు సైతం కాలుష్య నివారణ నిబంధనలు పాటించడంలో విఫలమయ్యాయి.
ప్రమాదకర స్థాయిలో ఉన్న వాయు కాలుష్యం (పర్టిక్యూలేట్ మేటర్ 10 సురక్షిత స్థాయిని దాటింది) కారణంగా ఢిల్లీలో అత్యధిక సంఖ్యలో ప్రజలు అనారోగ్యంతో బాధపడుతున్నారు. దీంతో ప్రభుత్వం అత్యవసర చర్యలు చేపట్టింది. కాలుష్యం పెరిగిన రీత్యా, నవంబరు, డిసెంబరు నెలల్లో ఢిల్లీ స్కూళ్లలో స్పోర్ట్స్ యాక్టివిటీస్ను సుప్రీంకోర్టు నిషేధించగా, ప్రభుత్వ ఉద్యోగులకు రోజు విడిచి రోజు కార్యాలయాలకు రావాలని (మిగిలిన రోజుల్లో ఇంటి నుంచే పని) వెసులుబాటు కల్పించింది.
