మయన్మార్‌లో ఓ అపూర్వ ఘటన ఆవిష్కృతమైంది. దాదాపు 9.9 కోట్ల సంవత్సరాల క్రితం జీవించిన ఒక చిన్న డైనోసార్ తోక, ఈకలతో సహా చెట్టు బంకలో (అంబర్) భద్రపడి దొరికింది. చైనాకు చెందిన పరిశోధకురాలు లిడా జింగ్ ఈ అపురూప అవశేషాన్ని గుర్తించారు. ఇందులో ఎముకలు, మృదు కణజాలం, మరియు ఈకలు అత్యంత స్పష్టంగా కనిపిస్తున్నాయి, శాస్త్ర ప్రపంచంలో ఇది ఒక కీలక ఆవిష్కరణగా పరిగణించబడుతోంది.
ఈ అవశేషం ఈకలున్న డైనోసార్‌దేనని, ప్రాచీన పక్షిది కాదని శాస్త్రవేత్తలు నిర్ధారించారు. తోకలోని వెన్నుపూసల అమరిక దీనికి ప్రధాన నిదర్శనం. ఆధునిక పక్షులలో వలె కాకుండా, దీని వెన్నుపూసలు కలిసిపోయి ఒక కడ్డీలా (పైగోస్టైల్) లేవని, విడిగా ఉన్నాయని పరిశోధకులు తెలిపారు. జిగురులో చిక్కుకున్నప్పుడు ఆ డైనోసార్ ప్రాణాలతోనే ఉండే అవకాశం ఉందని, దాని శరీరంలోని ద్రవాల ఆనవాళ్లు సూచిస్తున్నాయని శాస్త్రవేత్తలు భావిస్తున్నారు. తోకకు ఇరువైపులా సన్నని, సున్నితమైన ఈకలున్నాయి.
భద్రపడిన ఈకల ద్వారా, తొలిదశ ఈకల నిర్మాణంపై శాస్త్రవేత్తలకు స్పష్టమైన అవగాహన లభించింది. వీటికి ఆధునిక పక్షుల ఈకలకు ఉండే దృఢమైన మధ్య కాడ (రాచిస్) లేదు. బదులుగా, కొమ్మల్లాంటి సున్నితమైన భాగాలు విస్తరించి ఉన్నాయి. పరీక్షల్లో ఇనుము యొక్క ఆనవాళ్లు కూడా కనిపించాయి, ఇది ఒకప్పుడు ఆ తోకలో రక్తం ప్రవహించి ఉండవచ్చని బలమైన సూచన. “ఎముకలు, మాంసం, చర్మం, ఈకలతో కూడిన డైనోసార్ తోక ఇంత వివరంగా, త్రిమితీయంగా దొరకడం అద్భుతం,” అని ఈ అధ్యయనంలో పాల్గొన్న శాస్త్రవేత్తలు పేర్కొన్నారు.
ఓ డైనోసార్ అవశేషం ఇలా త్రిమితీయంగా (3D) అంబర్‌లో భద్రపడి దొరకడం ప్రపంచంలో ఇదే మొదటిసారి. గతంలో లభించిన ఈకలున్న డైనోసార్ శిలాజాలు ఎక్కువగా రాళ్ల మధ్య నలిగిపోయి, చదునుగా (2D) ఉండేవి. “ఈ నమూనా, మెసోజోయిక్ కాలం నాటి డైనోసార్ ఈకల త్రిమితీయ అమరికను మొదటిసారిగా మనకు చూపిస్తోంది,” అని నిపుణులు తెలిపారు. డైనోసార్లలో ఈకల పరిణామ క్రమంపై అధ్యయనం చేయడానికి, ఎన్నో ఏళ్లుగా ఉన్న సిద్ధాంతాలను ధృవీకరించుకోవడానికి ఇది ఎంతగానో ఉపకరిస్తుంది.
ఈ అపురూప శిలాజం ఉత్తర మయన్మార్‌లోని కచిన్ రాష్ట్రం నుంచి లభించింది. ఈ ప్రాంతం అంబర్ నిక్షేపాలకు ప్రసిద్ధి. అయితే, శాస్త్రీయంగా ఎంతో ముఖ్యమైన ఇలాంటి నమూనాలు ఆభరణాల మార్కెట్‌కు తరలిపోతున్నాయని, దీనివల్ల అమూల్యమైన శాస్త్రీయ సమాచారం నష్టపోయే ప్రమాదం ఉందని శాస్త్రవేత్తలు ఆందోళన వ్యక్తం చేస్తున్నారు. ఈ ఆవిష్కరణ డైనోసార్ల జీవన విధానం, వాటి పరిణామ క్రమంపై మరిన్ని రహస్యాలను వెలుగులోకి తెస్తుందని ఆశిస్తున్నారు.
